کلام و متکلمان در نگاه صدرالمتألهین شیرازی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه معارف اسلامی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران.

چکیده

صدرا کلام را علمی می‌داند که درباره ذات، صفات و افعال الهی، کیفیت معاد، انبیای الهی و کتب سخن می‌گوید و وظیفه آن علاوه بر تبیین این امور، اثبات و دفاع از آنهاست. فراگیری مباحثی از این علم بر همگان واجب عینی و فراگیری بخش‌های دیگری از آن واجب کفایی است. وی دلایل و شبهات درون دینی ناظر به ناروایی اشتغال به علم کلام را پاسخ داده است. او ضمن مقایسه متکلمان با دیگر مراتب متدینان (عوام، فیلسوفان و عارفان) از برتری نسبی متکلمان بر برخی از مراتب مذکور و پایین‌تر بودن مرتبه آنها نسبت به برخی مراتب دیگر سخن می‌گوید. وی نقاط ضعف متکلمان را خوب می‌شناسد و صراحتاً موضع خود نسبت به پاره‌ای از متکلمان و مکاتب کلامی از جمله اشاعره، معترله و باطنیه را بیان می‌کند. نوشتار حاضر کوشیده است دیدگاه صدرا نسبت به علم کلام و متکلمان را در قالب مباحث فوق کاوش کند.

کلیدواژه‌ها