ضرورت سبک محاوره در فلسفه افلاطون

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دکترای فلسفه، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه تهران

چکیده

سبک بیشتر آثار افلاطون به صورت محاوره است. در این نوشتار دلیل انتخاب این سبک و قالب را توسط افلاطون مورد واکاوی قرار می‌دهیم. از سه منظر و با پی‌افکندن سه پرسش به این مهم می‌پردازیم: آیا می‌توان برای سقراط تاریخی در این راستا نقشی قائل شد؟ آیا افلاطون در آثار خود رویکردی انتقاد‌آمیز به لوگوس مکتوب دارد و آیا این رویکرد، وی را به انتخاب سبکی رهنمون شده است که بیشترین شباهت را با لوگوس ملفوظ دارد؟ آیا می‌توان به دلایلی دست یافت که نشان دهندة ارتباط ضروری بین درون‌مایه تفکر فلسفی افلاطون با این سبک نوشتار باشد؟ از منظر نخست به نقش شیوة سقراط تاریخی در ایجاد فضایی که نه تنها افلاطون را متأثر ساخت بلکه گروهی از پیروان و شاگردانش را به نگارش آثاری به‌صورت محاوره برانگیخت، اشاره می‌شود. از منظر دوم به بررسی انتقادهای افلاطون بر لوگوس مکتوب و احتراز وی از این انتقادها پرداخته می‌شود و از منظر سوم به تفصیل ارتباط ضروری سبک محاوره با درون‌مایه تفکر فلسفی افلاطون مورد بررسی قرار می‌گیرد. البته در دو منظر نخست نیز به نوعی به این ضرورت اشاره می‌شود.

کلیدواژه‌ها